Swarali Pawar
या वर्षी पावसाचा कालावधी साधारणपेक्षा जास्त होता आणि त्यामुळे ढगाळ वातावरण बराच काळ टिकले. हे वातावरण लम्पीचा व्हायरस पसरवणाऱ्या परोपजीवी किड्यांसाठी अत्यंत अनुकूल ठरले. त्यामुळे रोगाचा प्रसार जलद गतीने झाला.
लम्पीचा सर्वाधिक परिणाम देशी जनावरांवर दिसतो. शेतकरी सहसा संकरित गायींवर जास्त लक्ष देतात आणि देशी गायींकडे दुर्लक्ष होते. त्यामुळे रोग सुरुवातीच्या अवस्थेत ओळखला जात नाही आणि तो वाढत जातो.
संसर्गजन्य आजार असल्यामुळे बाधित जनावरांच्या संपर्कातून रोग निरोगी जनावरांमध्ये झपाट्याने पसरतो. काही लोक प्राथमिक लक्षणे दिसताच जनावरे बाजारात नेतात. त्यामुळे जनावरांचे बाजार रोग पसरण्याचे प्रमुख ठिकाण बनतात.
लम्पीचा व्हायरस वेळोवेळी स्वतःमध्ये बदल करतो. त्यामुळे एकदा लम्पी झालेल्या गायीमध्येही पुन्हा रोग होण्याची शक्यता तयार होते. या बदलांमुळे रोग नियंत्रण अधिक आव्हानात्मक बनते.
अनेक शेतकऱ्यांनी मागील लाटेत गाभण गायींना लस दिली नव्हती. त्यामुळे त्या गायी तसेच त्यांची वासरे आता अधिक प्रमाणात बाधित होत आहेत. योग्य वेळी लसीकरण करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
काही शेतकरी घरगुती उपायांवर अंधविश्वास ठेवतात आणि योग्य उपचार करत नाहीत. जनावरं बऱ्याचदा स्वतःच्या रोगप्रतिकारक शक्तीने बरी होतात, पण हे घरगुती उपचारामुळे झाले असे मानले जाते. त्यामुळे चुकीची माहिती पसरते आणि उपचार उशिरा होतात.
लम्पीची चिन्हे दिसताच जनावराला वेगळे ठेवणे महत्त्वाचे आहे. गोठा स्वच्छ, कोरडा ठेवणे आणि किड नियंत्रण करणे आवश्यक आहे. वेळेत उपचार केल्यास मोठे नुकसान टाळता येते.
लम्पी हा नियंत्रणात आणता येण्यासारखा रोग आहे. शेतकऱ्यांनी योग्य माहिती, लसीकरण आणि स्वच्छतेच्या सवयी अवलंबल्या तर जनावरांचे प्राण वाचू शकतात. सजग रहा आणि आपल्या पशुधनाचे संरक्षण करा.