Roshan Talape
६ जून १६७४ रोजी रायगडावर शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक झाला. हा सोहळा खूप मोठा आणि खास होता.
शिवराज्याभिषेकासाठी त्या काळी सुमारे १६ लाख होन खर्च झाले. आजच्या हिशेबाने हा खर्च ५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त होता.
हत्ती, घोडे, वाद्यवृंद, सैनिकांचे पोशाख आणि रायगड किल्ल्याची सजावट यावर मोठा खर्च झाला. राज्याभिषेकासाठी संपूर्ण किल्ला सुंदररीत्या सजवला गेला.
महाराजांनी धर्मविधी, सप्तशुद्धी, होमहवन आणि ब्राह्मणभोजनासाठी मोठा खर्च केला. ब्राह्मणदक्षिणेसाठीही लाखो होन वाटण्यात आले.
राज्याभिषेकप्रसंगी सुवर्णनाण्यांचा वर्षाव झाला. सरदार, मावळे आणि प्रमुख नागरिकांना सोनं-रुपयांची देणगी दिली गेली.
काशीहून आलेले गागाभट्ट आणि इतर पंडितांना हजारोंच्या प्रमाणात मानधन, वस्त्र आणि सोनं दिलं गेलं.
आठ दिवस ५० हजारांहून अधिक पाहुण्यांसाठी भोजनाची व्यवस्था केली होती. यासाठी मोठा खर्च झाला.
हा खर्च फक्त ऐश्वर्य दाखवण्यासाठी नव्हता, तर हिंदवी स्वराज्य स्थापनेचा मोठा संकल्प होता. या सोहळ्याने शिवाजी महाराजांचे सार्वभौमत्व स्पष्ट झाले.